Serat Wedhatama Dan Sikap Yang Tidak Cocok Basa Basuki

Kata “Basa Basuki” memang tidak disebut dalam Serat Wedhatama anggitan Sri Mangkunegara IV.
 
Tetapi Bapak Ibu sanggup mendapatkan kalimat “marma ing sabisa-bisa bebasane muriha tyas basuki” pada bait ke 10 pupuh Pangkur.
 
Oleh alasannya yakni itu sedapat mungkin upayakan agar memiliki “tyas basuki”. “Tyas” yakni hati.
 
Lengkapnya bait ke 10 selaku berikut:
 
10. marma ing sabisa-bisa | bêbasane muriha tyas basuki | puruhitaa kang pantas | lan taping angganira | ana uga anggêr ugêring kaprabun | abon-aboning panêmbah | kang kanggo ing siyang ratri ||
 
PERILAKU YANG TIDAK SESUAI BASA BASUKI
Beberapa sikap tidak basuki yang disebut dalam Serat Wedhatama sanggup kita peroleh pada pupuh Pangkur bait ke 2, 3, 4,5,6 dan 8 selaku berikut:
1.    Gonyak-ganyuk: Merujuk pada sikap orang “tua” yang tidak tahu (wikan) perasaan. Dalam pergaulan (pasamuan) perilakunya akan tidak pas dengan suasananya (gonyak-ganyuk). Dapat dibaca pada posting Serat Wedhatama: Orang bau tanah yang gonyak ganyuk nglelingsemi

2.    Gugu karepe priyangga: Mengikuti kemauan sendiri (Merupakan pembagian terorganisir perihal dari sifat gonyak-ganyuk). Dapat dibaca di Serat Wedhatama: Jangan menuruti kemauan sendiri

3.    Nora nganggo peparah lamun angling: Bicara (angling) tanpa dipikir dulu

4.    Lumuh ingaran balilu: Tidak mau dibilang bodoh

5.    Uger guru aleman: Maunya dipuji-puji

6.    Kandhane nora kaprah: Sudah kian bawel (sangsayadra denira caceriwis), omong tinggi dan tidak masuk akal

7.    Ugungan: Suka dipuji-puji

8.    Kumaki: Berlagak sok jagoan, menyerupai “kenthus” katak kecil yang suaranya besar. Dapat dibaca di Serat Wulangreh:Kumenthus dan kumaki

9.    Lumuh asor kudu unggul: Tidak mau kalah, maunya menang

10.  Sumungah sesongaran: Suka pamer, bicaranya tinggi.

Lengkap pupuh Pangkur bait ke 2 s/d 6 dan 8 selaku berikut:

Pupuh Pangkur
bait ke 2
jinêjêr nèng Wedhatama | mrih tan kêmba kêmbênganing pambudi | mangka nadyan tuwa pikun | yèn tan mikani rasa | yêkti sêpi asêpa lir sêpah samun | samangsane pakumpulan | gonyak-ganyuk nglêlingsêmi ||
Pupuh Pangkur
bait ke 3
gugu karêpe priyangga | nora nganggo pêparah lamun angling | lumuh ingaran balilu | ugêr guru alêman | nanging janma ingkang wus waspadèng sêmu | sinamun ing samudana | sêsadon ingadu manis ||
Pupuh Pangkur bait ke 4
si pêngung nora nglêgewa | sangsayarda dènira cêcariwis | ngandhar-andhar angandhukur | kandhane nora kaprah | saya elok alôngka-longkanganipun | si wasis waskitha ngalah | ngalingi marang si pingging ||
Pupuh Pangkur bait ke 5
mangkono ngèlmu kang kasatmata | sanyatane mung wèh rêsêping ati | bungah ingaranan cubluk | sukèng tyas yèn dèn ina | nora kaya si punggung anggung gumunggung | ugungan sadina-dina | aja mangkono wong urip ||
Pupuh Pangkur bait ke 6
uripe sapisan rusak | nora mulur nalare ting saluwir | kadi ta guwa kang sirung | sinêrang ing maruta | gumarênggêng anggêrêng anggung gumrunggung | pindha padhane si mudha | prandene paksa kumaki ||
Pupuh Pangkur Bait ke 8
socaning jiwangganira | jêr katara lamun pocapan pasthi | lumuh asor kudu unggul | sumungah sêsongaran | yèn mangkana kêna ingaran katungkul | karêm ing rèh kaprawiran | nora nikmat iku kaki ||


KESIMPULAN

Intinya yakni sifat yang suka menuruti kemauan sendiri mau menang sendiri, bicara tidak empan papan dan arogan ialah hal-hal yang menghasilkan “tyas” tidak “basuki”. Hal ini semua mesti dihindari. Mengenai hal ini ada beberapa pituduh yang diberikan oleh Sri Mangkunegara IV, sanggup dibaca pada lanjutan goresan pena ini, Serat Wedhatama dan pituduh menuju tyas basuki (IwMM)

Related : Serat Wedhatama Dan Sikap Yang Tidak Cocok Basa Basuki

0 Komentar untuk "Serat Wedhatama Dan Sikap Yang Tidak Cocok Basa Basuki"

DUKUNG KAMI

SAWER Ngopi Disini.! Merasa Terbantu Dengan artikel ini? Ayo Traktir Kopi Dengan Cara Berbagi Donasi. Agar Kami Tambah Semangat. Terimakasih :)