Aja Omong Waton Nanging Omonga Nganggo Waton


"Aja omong waton nanging omonga nganggo waton". Awalnya saya melihat selaku rangkaian kata-kata sederhana yang ditata dengan indah dan runtut, menggunakan Purwakanthi. lama-lama aku sadar bahwa maknanya tidak sesederhana kata-katanya. Orang yang kurang paham bahasa Jawa akan susah mengerti terjemahannya.

"Waton" dalam bahasa Jawa sanggup memiliki arti "asal-asalan" sanggup memiliki arti pula "aturan". Sehingga Aja omong waton nanging omonga nganggo waton dapat   diartikan sebagai Jangan asal bicara namun bicaralah dengan aturan. Maksudnya kira-kira sama namun keindahan kata-katanya hilang.

Andaikan cuma diambil "Aja omong waton" sesungguhnya telah jelas: "Jangan asal bunyi". Tapi kemudian hanya menjadi teguran tanpa pitutur. Orang Jawa biasanya enggan jika cuma menegur tanpa pitutur. Dalam tehnik supervisi pun kita dilarang sekedar memamerkan kesalahan seseorang yang disupervisi. Harus ditambah dengan "Tell them what to do" bahkan  mesti dilengkapi dengan "Show them how to do".

Kembali ke sebutan Jawa tadi, kemudian pituturnya mana? Pituturnya ada pada "Omonga nganggo waton", berbicaralah pakai aturan. Bicara pakai hukum tentunya bukan sekedar bicara halus sarat basa rinengga, namun juga bicara yang benar, pakai dipikir lebih dahulu (Deduga, prayoga, watara dan reringa), serta  bukan kesepakatan kosong (kakehan gludhug kurang udan). Bukan Asbun (asal bunyi) bukan pula Omdo (omong doang). Ada paribasan tentang orang yang omong ceplas-ceplos tanpa dipikir dulu, sanggup apa saja tergolong ucapan yang tidak sopan. Orang menyerupai ini dibilang ngomong Car-cor kaya kurang janganan. (jangan: sayur berkuah; car-cor: menuang terus). Barangkali orang-orang menyerupai ini lupa bahwa "ajining diri dumunung ana ing lati".

Ada suatu peribahasa dalam bahasa Indonesia "Mulutmu macan kamu", kita sanggup apes lantaran omongan kita sendiri. Jaman mungkin telah berubah, jika kita tidak banyak ngomong kapan kita akan dipahami orang? Tapi banyak terbukti pula bahwa salah ngomong banyak rampung dengan salah tingkah. Pitutur di atas, bukannya melarang kita ngomong banyak, tetapi: "Aja omong waton nanging omonga nganggo waton". (IwMM)

CATATAN: Beberapa pitutur terkait dengan kualitas omong

BICARA: HARUS DIPIKIR DULU

Yen kowe arep rembugan pikiren luwih dhisik tetembungan sing arep kok wetokake. Apa wis ngenggoni telung prekara: Bener, manis, migunani. Ewa semono sing bener iku isih perlu dithinthingi maneh yen gawe gendrane liyan prayoga wurungna. Dene tembung anggun kudu ora duwe pamrih, yen ana pamrihe ya mung agawe senenge liyan kang tundhone migunani tumrape jagading bebrayan.

TERJEMAHAN: Bila kau akan berbicara, pertimbangkan lebih dahulu kata-kata yang mau kau ucapkan apakah telah menyanggupi tiga hal: Benar, anggun dan bermanfaat. Bagaimanapun juga kata-kata yang “benar” masih mesti diteliti lagi, jika cuma akan membuat perselisihan lebih baik dibatalkan. Adapun perkataan yang “manis” mesti tanpa pamrih. Kalau ada pamrih hanyalah untuk menghasilkan bahagia orang lain yang amat berharga bagi pergaulan manusia.

BICARA: TERTATA DIDUKUNG TINDAKAN NYATA

Wicara kang wetune kanthi tinata runtut kang awujud sesuluh kang amot piwulang becik, ajine pancen ngungkuli mas picis rajabrana, sanggup nggugah budi lan nguripake pikir. Nanging kawuningana yen grengsenging pikir lan uriping jiwa iku ora sanggup yen mung kagugah fasilitas wicara bae. Kang wigati yaiku wicara kang mawa tandang minangka tuladha. Jer tuladha mono sing sanggup nuwuhake kapitayan. Luwih-luwih mungguhing para manggalaning praja kang wis pinitaya ngembani nusa lan bangsa

TERJEMAHAN: Bicara yang disampaikan dengan sistimatis dan berisi penerangan yang menampung “pitutur” utama, nilainya melampaui harta benda. Mampu membangkitkan jiwa dan membangkitkan pikir. Tetapi semangatnya pikir dan hidupnya jiwa tidak sanggup dibangkitkan cuma dengan bicara. Harus ada bukti berupa langkah-langkah yang sanggup diteladani. Karena cuma keteladanan yang menumbuhkan kepercayaan. Hal ini penting sekali untuk para pimpinan negara yang diandalkan mengasuh nusa dan bangsa

BICARA: SEGERA DIIKUTI TINDAKAN

Wong kang mung dhemen celathu lan muni-muni, mangka ora gelem tumandang gawe, genah ora sumurup marang kaluputane celathune, alasannya yakni celathu mono mung obahing ati kang ana ing lati, dudu obahing tangan sing kanggo tumandang. Nanging yen wis tumandang gawe dhewe, cetha bakal meruhi marang luputing celathune. Mula saiba begjane wong kang sanggup celathu kalawan enggal-enggal tumandang gawe dhewe

TERJEMAHAN: Orang yang cuma banyak bicara dan mengumpat padahal tidak mau melakukan terperinci tidak tahu kesalahan bicaranya. Bicara cuma gerakan hati yang di bibir, bukan gerakan tangan yang digunakan untuk bertindak. Kalau telah melakukan sendiri gres akan tahu salah omongnya. Alangkah beruntungnya orang yang sanggup bicara dan secepatnya bertindak sendiri.

BANYAK BICARA BISA TERPELESET

Sugih omong kanggo nggayengake pasamuwan pancen apik. Nanging yen mung kanggo golek suwure awake dhewe sok ketrucut miyak wewadine dhewe. Pira bae cacahe wong kang kepleset uripe mung marga anggone sugih omong. Mula sabecik-becike wong iku ora kaya wong kang meneng. Nanging menenge wong kang darbe bobot kang anteb sing sanggup dadi panjujugane para pawongan kang mbutuhake rembug lan pituduh

TERJEMAHAN: Banyak bicara untuk memperbesar semaraknya pergaulan memang baik. Tetapi jika cuma untuk mencari kepopuleran sanggup kelepasan membuka diam-diam sendiri. Berapa banyak sudah  orang yang terpeleset hidupnya gara-gara omongnya yang terlalu banyak. Oleh alasannya yakni itu tidak ada yang lebi baik ketimbang orang yang diam. Yaitu diamnya orang yang punya bobot mantap yang sanggup menjadi tujuan dari orang-orang yang memerlukan obrolan dan nasihat.

LEBIH BAIK SEDIKIT BICARA

Wong juweh, kawruhe tumempel ing lambe, kumrecek ngebaki pasamuwan, katut samirana mrana-mrene. Beda karo wong meneng, kawruhe sumimpen ana ing ati wening. Wetune ora fasilitas lambe, nanging katampan ing pucuking pen, mili amber ing kertas putih, rinasakake ing wong sajagad.

TERJEMAHAN: Orang yang banyak bicara ilmunya melekat di bibir, berceloteh menyanggupi ruangan, terbawa angin kesana kemari. Berbeda dengan orang yang diam. Keluarnya ilmu tidak lewat bibir, namun diterima oleh ujung pena, mengalir di kertas putih dicicipi keuntungannya oleh orang diseluruh penjuru jagad.

Related : Aja Omong Waton Nanging Omonga Nganggo Waton

0 Komentar untuk "Aja Omong Waton Nanging Omonga Nganggo Waton"

DUKUNG KAMI

SAWER Ngopi Disini.! Merasa Terbantu Dengan artikel ini? Ayo Traktir Kopi Dengan Cara Berbagi Donasi. Agar Kami Tambah Semangat. Terimakasih :)
close
close